گربههای اهلی به بیماریهای ویروسی و باکتریایی مختلفیحساس هستند. خوشبختانه بسیاری از بیماریهای رایج و متداول گربههامیتواند بوسیله یک برنامه واکسیناسیون منظم کنترل شود. در ضمن گربههامیتوانند بوسیله انگلهای خارجی مانند کنهها، ککها و جربها آلوده شوند عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یک بیماری متداول گربهها است و گاهی اوقات بویژه درگربههای جوان و بچه گربهها، میتواند مرگآفرین باشد .
در اکثر موارد مرگآور است که با یک شروع ناگهانی و بروزعلائم معدهای ـ رودهای مانند : استفراغ و اسهال همراه است .
واکسیناسیونتنها راه مؤثر برای کنترل این بیماری خطرناک است . یک بیماری مهلک دیگر نیز وجود دارد به نام لوکمی ویروسی گربهها یا (Felv)که بسیار مسری بوده و از طریق تماس مستقیم منتقل میشود.
یک گربه آلوده بهویروس عامل این بیماری، ممکن است علائم مختلفی مانند کسالت، از دست دادنوزن ، تب و کمخونی را نشان بدهد .
گربه مبتلا قبل از بروز علائم میتواندبیماری را به سایر گربهها انتقال دهد. واکسیناسیون و جلوگیری از تماس باگربههای آلوده در کنترل بیماری مؤثر است . یک بیماری رایج و مهم دیگرتورم عفونی صفاق است.
اگرچه این بیماری، مسری است، با این حال بنظر میرسدکه برخی گربهها یک ایمنی طبیعی و ذاتی نسبت به آن پیدا میکنند. گربهآلوده به عامل این بیماری ممکن است یک ناقل بدون نشان دادن علائم باشد .
بر خلاف بیماری قبلی یک تست خونی قابل دسترس برای تشخیص آن وجود ندارد ولیواکسیناسیون بر علیه آن بکار میرود . از سایر بیماری هایی که درشرایط غیربهداشتی ،
ممکن است گربه خانگی به آن مبتلا شود ، آلودگی بهانگلهای خارجی مانند، ککها، جربها، کنهها و همچنین بروز عفونتهای قارچیاست که در این آلودگیها، خارش، موریختگی، التهاب پوست و همچنین جراحاتثانویه پوست، ناشی از خارش اولیه، ممکن است حادث شود.
بهترین وکارآمدترینراه پیشگیری از وقوع این چنین آلودگی هایی رعایت بهداشت مو و پوست حیوان،شانه کردن مداوم موها و شستن آنها است . از جمله مهمترین آلودگیهای انگلی داخلی در گربه،توکسوپلاسموز را میتوان نام برد که به وسیله یک تک یاخته به نامتوکسوپلاسما گوندی بوجود میآید.
در گربههای بالغ باعث ایجاد علام مغزیهمانند عدم تعادل و تلوتلو خوردن میشود و در گربههای جوان باعث علائمحاد تنفسی میشود. این بیماری میتواند از طریق مدفوع گربه به انسان منتقلشود. از اینرو سعی کنید از آلودگی محیط زندگی خود به مدفوع گربه و تماس باآن جلوگیری بعمل آورید.
برای اینکار باید از داروهای ضدعفونیکننده قویبرای تمیز کردن محل توالت گربه، استفاده کرده و سعی کنید بستر آن راروزانه تعویض کنید و بطریقی که گفته شد جلوی شکار کردن گربه خود را بگیریدو در ضمن هیچ نوع گوشتی (مگر گوشت ماهی) را بدون پختن به مصرف گربه خودنرسانید .
واکسیناسیون در گربه واکسیناسیون بر علیه تورم و التهاب ویروسی بینی و نای گربهها یا (FVR) نوع واکسن یک واکسن کشته شده یا تخفیفحدت یافته است که نوع تخفیف حدت یافته به دو روش داخل عضلانی و قطره داخلبینی استفاده میشود .
واکسن کشته شده هم، به طریق زیر جلدی استفادهمیشود . سن واکسیناسیون 10 ـ 8 هفتگی و 14 ـ 12 هفتگی و سپس تکرار آنبصورت سالیانه است. در مورد (FCV) نیز برنامهواکسیناسیون همانند (FVR) میباشد. ویروس (FCV) یکی از عوامل ایجادکنندهسندرم دستگاه تنفسی فوقانی گربهها است.
برنامه واکسیناسیون در برابرپانلوکوپنی نیز دقیقآ همان برنامهای است که در بالا ذکر شد .
در مورد ویروس لوکمی گربهها (Felv)نیز نوع واکسنی که بکار میرود، واکسن کشته شده است که بطریق عضلانی تزریقمیشود، سن واکسیناسیون هم در 9 روزگی و سپس 3 ـ 2 ماهگی و سپس تکرار آنبصورت سالیانه است .
در برنامه واکسیناسیون برای پیشگیری از هاری 2 نوعواکسن تخفیف حدت یافته و واکسن کشته شده وجود دارد که هر دو در عضله تزریقمیشود. سن واکسیناسیون هم در 16 ـ 12 هفتگی بوده، در مورد واکسن تخفیفحدت یافته تکرار آن بصورت هر 3 سال یکبار و در مورد واکسن کشته شده تکرارآن سالیانه خواهد بود .
مشاهدات بالینی همانطور که قبلا ذکر شد، انگلهایخارجی متعددی میتوانند باعث آلودگی گربه شوند با یک ذرهبین، بین موهایحیوان را با دقت از نظر وجود ککها، جربها و کنهها بررسی کنید.
ظاهرموهای گربه باید صاف، براق و غیر نمدی باشد. به گوشهای گربه نگاه کنید،گوشها باید تمیز و خشک و عاری از هرگونه ترشحات باشد، وجود ترشحات، بوی بدو التهاب نشان دهنده تورم و التهاب گوش میباشد .
بینی نیز باید فاقد ترشحات باشد. خروج ترشحات چرکی نشاندهنده درگیریدستگاه تنفسی حیوان است. چشمهای حیوان باید براق و تمیز بوده و فاقدترشحات باشد. وجود ترشحات، کدورت چشم و... نشاندهنده بیماری چشمی است .
برای معاینه دهان گربه، آنراباز کرده و داخل دهان، زبان و لثهها را از نظر وجود زخم و تورم بررسیکنید. وجود زخم در دهان ممکن است بدلیل برخی بیماریهای عمومی مانند سندرمدستگاه تنفسی فوقانی گربهها باشد.
برای بررسی مقعد گربه ، دم آن را بلندکرده و آنرا از نظر وجود علایمی دال بر اسهال بررسی کنید . اسهال میتواندنشاندهنده برخی اختلالات گوارشی و بیماریهای عمومی باشد .
وجود ترشحات چرکی یکی از علائمدرگیری دستگاه تنفس است . از علائم دیگر سرفه است که میتواند نشان دهندهوجود عفونت در دستگاه تنفسی باشد و یا ممکن است علل دیگری همانند وجودمواد خارجی در مجاری تنفسی یا حساسیت (برای مثال ناشی از دود سیگار) دخیل باشد.
از علائم رایج و متداول دیگر افزایش تعداد تنفس است، یک گربه درحالت طبیعی 25 تا 30 بار در دقیقه نفس میکشد افزایش این تعداد اگر بدلیلورزش (تحرکات بدن) یا گرمی هوا، هیجان و استرس نباشد، احتمالا ناشی ازبیماری است بنابراین با شمردن تعداد تنفس گربهتان تا حدودی میتوانید بهوضعیت آن پی ببرید.
در ضمن کیفیت تنفس حیوان را نیز دقیقآ ارزیابی کنید.تنفس باید بدون ایجاد درد و بدون صدا باشد. تنفس توأم با درد و صدا و تنگینفس ممکن است ناشی از یک بیماری باشد . یکی دیگر از علائم بیماری دستگاه تنفسی عطسه است که عموما همراه عفونت های دستگاه تنفسی دیده میشود ،عطسه در واقع یکعکسالعمل غیرارادی است که بدلیل وجود مواد محرک درمجاری هوایی ایجادمیشود .
برای بررسی اختلالات دستگاه گوارش یکسری علائم را باید مورد بررسی قرار دهید.یکی از علائم رایج در اختلالات و بیماریهای دستگاه گوارش اسهال است کههمانطور که ذکر شد با بلند کردن دم گربه و مشاهده ناحیه اطراف مقعدمیتوانید به وجود آن پی ببرید. علاوه بر این، اسهال میتواند بیانگرآلودگی انگلی نیز باشد .
از علائم دیگر اختلالات دستگاهگوارش استفراغ میباشد، هر چند همه استفراغها لزومآ خطرناک نیستند با اینحال بسیاری از آنها میتواند بدلیل اختلالات معده، روده و یا بدنبالبسیاری از بیماریهای سیستمیک بروز کند . از علائم دیگر، کاهش اشتهایحیوان میباشد. اگر متوجه شدید که اشتهای گربهتان کاهش پیدا کرده، بایدبدانید که بسیاری از بیماریهای عمومی باعث این حالت میشوند. مگر درمواردی مانند تغییر جیره غذائی .
از علائمدیگر، تورم شکم گربه است که ممکن است ناشی از انسدادهای رودهای یااختلالات لوزالمعده و کبد حیوان باشد، در ضمن وجود درد در موقع لمس شکمنیز میتواند بدلیل اختلالات مذکور باشد .
یکی دیگر از نشانههای بیماری دستگاه گوارش، یبوستاست. اگر متوجه شدید که گربه در دفع مشکل دارد و مدفوع آن بسیار سفت و خشکاست باید بدانید که احتمالا حیوان دچار یبوست شده است. این حالت ممکن استبدلیل اختلالات بسیار خطرناکی مانند انسداد روده باشد.
از معاینات بسیارمهم دیگر، اندازهگیری وزن حیوان است کاهش سریع و ناگهانی وزن بسیار بااهمیت است. چرا که بدنبال بسیاری از بیماریهای مهم و خطرناک میتواند حادث شود.
اگر گربه شما ماده است ناحیه واژن را از نظر وجود ترشحات، بوی بد ویا پرخونی و تورم مورد معاینه قرار دهید. در مورد گربه نر نیز بیضهها رااز نظر تقارن، جراحات روی پوست بیضه و اندازه معمولشان بررسی کنید .